موقعیت جغرافیایی  و توضیح کلی در خصوص بخش لیردف

لیردف در آخرین نقطه استان هرمزگان و در مرز این استان با استان سیستان و بلوچستان و در ساحل دریای مکران (عمان) قرار گرفته است.جمعیت کنونی آن بیش از هفده هزار نفر است که بیش از نه هزار نفر آن در روستاهای ساحلی سکنا گزیده اند.به طبع شغل اکثر آنها صیادی بوده و بسیار بدین کارشان عشق می ورزند.                                        آنچه که قدما به یاد دارند در سده های گذشته نیز مردم بدین شغل مشغول بوده که در آن دوران سختی های منحصر به فردی داشته که مردان بلوچ با کمک یکدیگر از این سدهای محکم گذشته و به کارشان عشق و در صدد رفع مشکلات معیشتی خود بودند. جمعیت بسیار کم این منطقه در طی سده های گذشته و پراکندگی روستاها نیز مشکلاتی بوجود آورده بود اما باعث توفق کار آنها نمی شد.                                                                                                     

شیوه سنتی صید ماهی

آنچه که در اول قابل بیان است وسیله ای است که با آن به دریا می رفتند و کار صید و صیادی را انجام می دادند.این وسیله که در اصطلاح محلی بدان"شاشک"گویند،وسله ای است که با چوب درخت خرما در ابعاد مختلف(یک نفره – دو نفره و ...)ساخته می شود.پس از ساخت این قایق سنتی با آن به دریا رفته و با قلاب های مخصوص که طعمه ای بر سر آن بود شروع به صید می کردند.این طعمه معمولا از حلزون ها و صدف های کنار ساحل جمع آوری شد.                                                                                                                   شیوه ساخت "شاشک"                       

پس از بریدن شاخه های خشک درخت خرما آنها را در محیطی مرطوب(ساحل دریا یا بند آب)دفن کرده تا انعطاف پذیر شوند و آماده ساخت این قایق سنتی شوند.طنابی که در این قایق استفاده می شود سنتی بوده و مردان بلوچ آن را می بافند.از سایر چیزهای درخت خرما نیز در ساخت این قایق استفاده می شود که مهم ترین آن چیزی است که در اصطلاح به آن لیف درخت خرما می گویند که برای شناور ماندن قایق و عدم نفوذ آب به داخل قایق از آن استفاده می شود.         حال با توجه به توضیحات فوق مشارکت زنان را در این خصوص بررسی می نماییم.                                          مشارکت اول:                                                                

    اولین مشارکت زنان تهیه ماده اولیه بافت طناب است.این شی چوبی مانند باریک و انعطاف پذیر جدا شده شاخه های درخت "پیش"است که خانم ها از آن برای بافتن حصیر محلی(تغرد)استفاده می کنند.پس از جدا کردن آن با مرطوب نگه داشتن آن تحویل مردان جهت بافتن طناب می دهند.                                                                                

مشارکت دوم:

هنگامی که مردان جهت بریدن شاخه های خشک نخل با کمربند مخصوص که در اصطلاح محلی به آن"پراند"می گویند بالا می روند،خانم ها در پایین درخت خرما مشغول جمع آوری شاخه های قطع شده  می شوند و به کمک مردان آنها را به داخل بند آب یا ساحل دریا برده و با حفر گودالی آنها را دفن می کنند تا بعد از مدت زمانی مشخص آنها را بیرون می کشند و شروع به استفاده آنها می نمایند.                                                                                           

مشارکت سوم:

در طول مدت ساخت این قایق که حدودا یک هفته یا کمتر طول می کشد زن ها نیز با آماده کردن وسایل لازم و کمک به مردان خستگی ناپذیر خود سعی بر آن داشتند که کارها زودتر پیش رود.                                                       

مشارکت چهارم:

پس از آماده شدن این قایق زنان در حمل آن به ساحل به همسران و برادرانشان کمک می کردند تا اینکه قایق را به ساحل برساند و آماده سفر به سمت دریا جهت صید رزق و روزی خود شود.                                                  

مشارکت پنجم:

با توجه به آنچه که در اول بحث گفته شد مبنی بر اینکه شیوه صید با قلابی است که طعمه ای روی آن قرار دارد باید متذکر شد که در شرایطی که مردها جهت انجام کاری دیگر نمی توانستند که به سراغ جمع آوری طعمه بروند،این کار به زنان وخردسالان سپرده می شد و آنها این کار را به نحو احسن انجام می دادند.                                               

مشارکت ششم:

چنانچه محل سکونت صیاد با ساحل دریا نزدیک باشد هنگامی که افراد قصد داشتند قایق خود را به آب بیندازند زنان نیز کمک می کردند و چنانچه که محل سکونت فاصله داشت سایر صیادان همکاری می نمودند.                                    

 مشارکت هفتم:

پس از پایان صید و رسیدن صیاد به نزدیک ساحل و رویت آن توسط اعضای خانواده همه به سمت ساحل می آمدند و منتظر بودند که صیاد برسد و قایق آن را از آب خارج کرده و در ساحل قرار می دادند.                                                 

 مشارکت هشتم:

ماهی ها را به منزل برده و در آنجا زنان مشغول تمیز کردن آنها می شدند و پس از آن با ریختن نمک بر روی آنان و قرار دادن آنها در معرض نور آفتاب ، منتظر بودند که تا این ماهی ها خشک شود که در اصطلاح محلی به آنها"سوری ماهی"یا ماهی شور می گویند.پس از ان جهت عرضه به بازار یا سایر روستاها می بردند.دلیل اصلی این کار نبود سیستم های خنک کننده و دستگاه های نگه داری مواد غذایی بود که آنها به وسیله نمک و خشک کردن آن در معرض آفتاب آماده مصرف و عرضه به بازار می شد و ماندگاری فراوانی داشت.غذایی که بیشتر با این نوع ماهی توسط زنان کدبانوی بلوچ درست می شد حواری با ماهی شور بود که بسیار لذ یذ و خوشمزه است و علاوه براین غذاهای متعددی  نیز با این ماهی پخته می شد.                                                                                                         

آنچه که امروزه حائز اهمیت است ازبین رفتن کلی این نوع صید و غذاهایی که با این نوع ماهی درست می شود،می باشد که جا دارد مردمان این خطه از ایران اسلامی با حفظ سنت های صحیح خود همواره آن را صادر نمایند.         

     و اما این تنها شمه ای از خدمات و تلاش ها و مشارکت زنان بلوچ در همکاری با دلاورمردان بلوچ است که فقط در بحث صید و صیادی به کتابت درآمد و سایر جنبه های همکاری این کدبانو های مکرانی را همچنان گرد تاریخ پوشانده و انشاالله همواره به درگاه حق دعا می کنیم که خداوند توفیقی به همه نویسندگان عطا مند تا که در این خصوص دست به قلم برده و این شجاعت ها و فداکاری ها را به رشته تحریر دربیاورند.    

محمد شریفی                                                      

جزیره  قشم     مهر 89   

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: